پایگاه اطلاع رسانی ماهنامه سراسری میدان آزادی | سید هادی کسایی زاده | مصطفی پورمحمدی 65 ساله زاده رفسنجان از شاگران دانشگاه امام صادق(ع) محسوب می شود که در اوایل انقلاب بعنوان دادستان در چند استان مشغول به کار شد و در آواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 به بخش اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات رفت و سپس جانشین وزیراطلاعات وقت شد.

با روی کارآمدن دولت محمود احمدی نژاد بعنوان وزیرکشور منصوب شد و به دلیل اختلاف نظر با رئیس جمهور برکنار شد و به سرعت با حکم آیت الله آملی لاریجانی رئیس وقت قوه قضائیه بعنوان رئیس سازمان بازرسی کل کشور وظیفه نظارت بر دولت و دستگاه های اجرایی را برعهده گرفت.

او که اصولگرا و عضو جامعه روحانیت مبارز است به دلیل نسبت فامیلی با سران اصلاحات بعنوان وزیردادگستری به حسن روحانی معرفی شد و تا آخر دولت اول روحانی وزیرباقی ماند و امروز بعنوان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی مشغول به فعالیت است.

او در انتخابات یازدهم خود را بعنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری معرفی کرد تا با محمدباقرقالیباف و حسن روحانی به رقابت بپردازد اما به دلایلی که عنوان نشده به مرحله ثبت نام هم نرفت و حرف خود را پس گرفت. پورمحمدی به دلیل مسئولیت هایی مانند دادستان انقلاب، وزیرکشور، جانشین وزیراطلاعات، رئیس سازمان بازرسی کل کشور و وزیردادگستری دسترسی زیادی به اخبار و اطلاعات محرمانه داشته و می توان گفت او هم در ردیف صندوق های اصرارجمهوری اسلامی ایران قرارمی گیرد. صندوقی که تا امروز کمتر اطلاعاتی از او بروز داده شده و تلاش می کند همچنان شخصیت و چهره منتقد خود را حفظ کند.

این سومین گفتگوی من با پورمحمدی است. یک بار بعنوان رئیس سازمان بازرسی و باردیگر در کسوت وزیردادگستری با او مصاحبه داشتم.

پورمحمدی در انتخابات 1402 (دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی) بعنوان رئیس شورای وحدت اصولگرایان انتخاب شد و بر صندلی موحدی کرمانی تکیه زد که البته برخی از گروه های اصولگرایی این شورا را قبول نداشتند و وارد نشدند.

اما سرلیست این شورا در تهران منوچهره متکی وزیرخارجه برکنار شده دولت محموداحمدی نژاد بود. بنابراین ۵ تن از وزرای دولت های محمود احمدی نژاد در انتخابات 1402 وارد مجلس شدند. علی نیکزاد، رضا تقی پور، شمس الدین حسینی، حمیدرضا حاجی بابایی و منوچهر متکی که بنابراین می توان گفت که همفکران مصطفی پورمحمدی در دور اول انتخابات حدود 100 نفر به مجلس ورود کردند و این عدد کمی نیست. لذا می توان تاثیر پورمحمدی و متکی را در مجلس آینده ایران از الان مهم دانست. اما سوال این است که چه در سرپورمحمدی می گذرد و ایدئولوژی او برای اداره مجلس و کشور چیست؟

کسایی زاده (روزنامه نگار): جناب آقای پورمحمدی، امروز مجلس ایران در راس امورنیست. و رخدادهایی مانند عکس سلفی با موگرینی، سیلی زدن نماینده در گوش سرباز، چرت زدن در صحن علنی، عدم مشارکت در رای گیری، دریافت خودرو شاسی بلند، خرید خانه و ملک، رانت و لابی برای رای اعتماد و استیضاح وزرا، افزایش بی سابقه قانونگذاری، عدم نظارت درست بر دولت ها و غیره بخشی از حاشیه های این رای امور است که بخشی از افکار عمومی مردم را به مجلس ناامید کرده است. آیا شورای وحدت و تیم شما می تواند این جایگاه را برگرداند؟

پورمحمدی: بله این خواست و مطالبه عمومی است. گفته های حضرتعالی هم دلایلی دارد که بخشی مقصر خود نمایندگان مجلس بودند که خود را وارد مسائل ریز، جزئی و موارد درجه دوم و سوم کردند و بخشی هم فضای سیاسی و عمومی کشور بوده که آزادی عمل را از نمایندگان گرفته و برخی مراکز که قدرت مانور داشتند و دارند هم روی مجلس تاثیرگذاشته است. که مجلس برای تثبیت جایگاه خودش باید پیش قدم شود و ما و افکار عمومی هم کمک می کنیم.

کسایی زاده (روزنامه نگار): انتظاری که مردم از مجموعه های سیاسی و شخصیت هایی مانند شما دارند آن است که وقتی شما از لیستی حمایت می کنید تا انتها کنار آنها باشید و به آنها مشورت دهید و حتی اگر تخلفی کردند هشدار و تذکر دهید چون شما عقل کل و راهنما هستید. اما معمولا پس از انتخابات همه چیز تمام می شود.

پورمحمدی: بله؛ می توانیم با گروهی که حمایت کردیم تعامل و هم فکری داشته باشیم اما به این معنا نیست که ما هرچه مشورت دهیم آنها اجرا کنند. چون مکانیزم منظمی وجود ندارد که آنها ملزم باشند از ما نظرخواهی کنند.

کسایی زاده (روزنامه نگار): یعنی جامعه روحانیت مبارز قدرت نظارت و راهبری لیستی که به مجلس فرستاده است را ندارد؟ مثلا زمانی که نمایندگان شما وارد لابی و رانت می شوند هیچ اطلاعیه و تذکری از سوی شما داده نمی شود و همین مجموعه هایی مانند شما را احزاب و گروه های یک شبه می کند.

پورمحمدی: گاهی برخی بحث ها اطرافش روشن نیست و نیاز به تحقیق دارد و بیانیه های ما هم کمک چندانی نمی کند. مگر اینکه صد در صد همه چیز روشن باشد. مثلا در مساله خودرو معتقدم که نماینده خودرو باید داشته باشد تا به حوزه انتخابیه خود سربزند.

کسایی زاده (روزنامه نگار): موضوع خودرو را بگذارید کنار … شما قبول دارید تعداد زیادی از نمایندگان مجلس در رای اعتماد و استیضاح وزرای کابینه دولت ها از لابی های سنگین استفاده می کنند و این اخلاقی و قانونی نیست؟

*مجلس نباید معامله کند
پورمحمدی: بله؛ این اشکال است. حرف ما هم همین است که مجلس نباید معامله کند. برای سوالات جزئی، سطحی و بهانه ای به دنبال استیضاح نباشد. اگر می خواهیم مجلس توانمند داشته باشیم باید عقبه … (حرف پورمحمدی را خبرنگار قطع می کند)

*آقای پورمحمدی شعار ندهید. مردم گوششان از این حرف ها پر است
کسایی زاده: آقای پورمحمدی شعار ندهید. مردم گوششان از این حرف ها پر است. تفکر و برنامه شما برای اجرایی شدن تمامی اقدامات ضدفساد و ضدرانت در مجلس چیست؟ به همفکران خود چه می گوئید؟

کشور مشکل ساختار سیاسی و اداری دارد
پورمحمدی: با این سوالات و پاسخ ها مشکل حل نمی شود. من معتقدم کشور مشکل ساختار سیاسی و اداری دارد. این ها حرف های اساسی است که اول باید اینها حل و فصل شود و مصاحبه ها راه به جایی نمی برد.

کسایی زاده: شما بیش از 3 سال وزیرکشور بودید و احزاب هم بخشی از مسئولیت های شما بود. نقش احزاب که متاسفانه باید گفت مغازه های دستفروش سیاست در تفکر شما چیست؟ کجای کار ایراد دارد که از بسیاری از کشورها با احزاب قدرتمند عقب هستیم؟

پورمحمدی: بله این حرف درست است. نمی شود که گروهی مجوز حزب بگیرند و تابلویی نصب کنند و دورهم حرف بزنند. خب بروند روزنامه یا انجمنی بزنند و آنجا حرف بزنند. این اسمش حزب نیست. درست است که در قانون اساسی تشکیل حزب آمده اما در قوانین عادی و آیین نامه ها و مقرراتش این قانون تکمیل نشده است. ما باید سرفصل هایی مانند تشکل حزب، فعالیت ها، حقوق، تخلفات و تعهداتشان را تعریف کنیم. امروز وقتی یک حزبی نامزدهایش بیشترین کرسی را در اختیار می گیرند معتقداند باید ریاست مجلس با آنها باشد و بعد دعوا اصلی آغاز می شود. اینها حرفه ای و ساختاری نیست. برای آنکه هیچ حزب و گروهی پاسخگوی عملکرد نمایندگان خود نیست. تفکر و برنامه ای ندارند. به قول مقام معظم رهبری 30 تا 40 درصد برنامه های تدوین شده از سوی مجلس اجرایی می شود. خب چرا برنامه می نویسیم؟

کسایی زاده: جناب پورمحمدی؛ اجازه دهید گفته های شما را قبول نکنم. شما از احزاب و قوانین منسجم برای قدرت دهی به احزاب و گروه ها سخن می گوئید. اما وقتی افراد رانت خوار، فاسد و بی سواد تشکیلات یک حزب را رهبری کنند همین قدرت موجب بروز فسادهای بیشتر و مافیای سیاسی و اقتصادی می شود. الحمدلله افراد فاسد ذی نفوذ در کشور کم نداشتیم. بعنوان مثال پدرهمسر یک وزیر یک شبه رئیس هیات مدیره یک مجموعه بزرگ اقتصادی می شود و فلان مدیرضدفساد را برکنار می کند. این لابی گری ها از دل همین گروه ها در می آید. مردم اینها را می بینند. انتخابات اخیرهم نشان داد مردم رضایت از خیلی اقدامات ندارند و گروه زیادی با انتخابات قهرکردند. بازگرداندن اعتماد عمومی بسیار سخت است. گویی انگار یک قلدری نانوشته‌ای در برخی مسئولان کشور پدیدار شده که با زبان بی زبانی به مردم می‌گوید به شما ربطی ندارد. مثل همین ماجرای جناب صدیقی و پناهیان که رسانه های ذی نفوذ وابسته بیشتر حمایت کردند تا انتقاد، و حتی قوه قضائیه واکنشی نداشت در حالی حتی اگر سهوی هم بوده نیازمند احضار و محاکمه بود. مردم این رفتارها را می بینند و قضاوت می کنند. که چطور یک خبرنگار برای گفتن یک حقیقت محکوم می شود اما یک قاضی یا منبری بازخواست نمی شود. جناب آقای پورمحمدی راهکار چیست؟

پورمحمدی: باید تشکل های تعریف شده قابل نظارت و پاسخگویی داشته باشیم و نظام سیاسی و اداری ما اصلاح شود. وقتی یک حزب و گروه سیاسی پاسخگوی معرفی نامزدهایش در انتخابات باشد دقت بیشتری می شود. چرا وضعیت اجتماعی و اقتصادی ما دچار مشکل است؟ شاید تصور کنید انتصاب مدیران ناکارآمد و غیرحرفه ای علت اصلی تمامی مشکلات است. خیر، به اعتقاد من علت اصلی چالش ها خود ساختار نظام اداری و سیاسی ما است. وقتی این ساختار درست تعریف و برنامه ریزی شود مدیران در جایگاه خود قرارمی گیرند. ما مدیران شایسته زیادی داریم اما دستگاه اجرایی با آنها همراهی نمی کند و این همان چالش است. البته باید فرهنگ عمومی را هم در نظر گرفت. بعنوان مثال وقتی جامعه ما مصرف گرا است چالش های زیادی به همراه خواهد داشت. و همین فرهنگ وارد دستگاه های اجرایی هم می شود چون از دل همین فرهنگ وارد می شود. اگر می خواهید مجلس در راس امور قراربگیرد باید عدالت به درستی اجرا شود و نظارت درستی داشته باشد.

مجلس کی یقه صدا و سیما و سازمان ارتباطات اسلامی و غیره را گرفته و گفته پول را چکار کردید؟
می گوئیم فلان فرد در نیروهای مسلح مشکل دارد می گویند اینها جانفشانی کردند. در مورد فلان روحانی سخن می گوئیم می گویند از همفکران ما هستند. و غیره … چه زمانی دیدیم که مجلس برود و به صدا و سیما بگوید این پولی که به شما اختصاص دادیم کجا خرج کردید؟ یا به فلان نهاد بگوید خروجی از هزینه چه بود؟ کی مجلس به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفته بودجه ای که برای تشویق و ترغیب مسلمانان و ایرانیان خارج از کشور اختصاص دادم چه کردید و خروجی آن را گزارش کنید؟ مجلس ابزارنظارتی دارد اما به درستی استفاده نکرده است. مجلس باید به دولت بگوید چقدر نیرو دارید و آیا این تعداد نیرو نیاز دارید؟ چقدر ساختمان نیاز داری و استاندارد چقدر است؟ ما این همه اهمال کاری داریم و تصور می کنیم با بررسی دو پرونده فساد می توانیم فساد را ریشه کن کنیم و هیچ اتفاقی هم نمی افتد.

نمایندگان یک دوره 4 ساله قانون ننویسد
چون دروازه باز است و شما درب کوچکی را بسته اید. مجلس وقتی برنامه و قانونی می نویسد و نمی تواند نظارت کند ننویسد. من پیشنهاد دادم نمایندگان یک دوره 4 ساله قانون ننویسد مگر در موارد خاص و به امور نظارتی و ساختاری بپردازد. مجلس به وزیر بگوید برنامه ات چیست؟ چقدر بودجه می خواهی؟ و سپس بر کار وزیرنظارت کند و اگر موفق نبود استیضاح شود. اما می گوئیم خب دیوان محاسبات داریم و سازمان بازرسی و حراست ها هستند. خب اگر اینها موفق بودند که فسادی نبود.

*اگر از شهردار تهران ناراضی هستید باید یقه مجلس را بگیرید
کسایی زاده: گاهی قانون داریم اما اجرا نمی شود. آقایان دوست ندارند اجرا شود. همان موضوع گردن کلفتی است. مثلا می دانیم علیرضا زاکانی مدرک تحصیلی مرتبط ندارد و کار اجرایی در شهرداری تهران نکرده و انتصاب سیاسی است اما وزیرکشور تائید می کند. بعد هم ماسمالی می کنند. حالا هر روز یک گاف این این شهردار پدیدار می شود. این هم خودش یک چالش است.

پورمحمدی: هرتیمی که حاکم شود آدم خودش را منصوب می کند. باید ابتدا این سوال مطرح شود که آیا شورای شهرتهران که با این تعداد رای تشکیل شده مورد تائید مردم و قانون است؟ تصمیمات آن مطلوب همه مردم تهران است؟ همه نامزدها و سلیقه ها امکان رقابت داشتند؟ این که دیگر شورای نگهبان نداد بلکه مجلس تائید صلاحیت می کند. اینجا اگر مشکلی رخ دهد باید یقه مجلس را گرفت. شما می گوئید چرا ایشان شهردار شده باید یقه نماینده مجلسی را گرفت که این عضو شورای را تائید و انتخاب کرده است. اینکه می گوئید وزیرکشور شهردار را تائید کرده است کار صوری است. مهم رای شورا است. اما اگر حزب و تشکل قانون مند داشتیم می گوئیم شما پاسخگو باشید. الان چه کسی پاسخگو است.

*یکی از مشکلات اصلی کشور تعدد دستگاه های نظارتی است
من زمانی که سازمان بازرسی کل کشور بودم متوجه شدم یکی از مشکلات کشور تعدد بسیار دستگاه های نظارتی است. این دستگاه ها به دلیل نیرو و بودجه ای که دارند سوژه از هم دیگر می گیرند و رقابت دارند که فلان پرونده دست من باشد و از دست هم در می آورند. و وقتی پرونده ای رسانه ای شد همه روی آن تمرکز می کنیم.

*برخورد با پرونده چای دبش هیچ تاثیری در مبارزه با فساد ندارد
مثلا سازمان بازرسی کل کشور می گوید چای دبش را ما کشف کردیم و دولت می گوید کارمن بود. من می گویم چه اهمتی دارد؟ نتیجه چه شد؟ چرا اتفاق افتاد؟ چرا این مقدار ارز دادیم؟ هیچ کس پاسخ نداد. ما اگر با پرونده چای دبش خیلی خوب برخورد کنیم مشکلات کشور و مبارزه با فساد برطرف نخواهد شد چون جایی که برنامه و بودجه نوشته و اجرا می شود باید نظارت داشت.

شورای هماهنگی دستگاه های نظارتی شکست خورد
کسایی زاده: پیشنهادی هم داشتید؟
پورمحمدی: پیشنهاد شورای هماهنگی دستگاه های نظارتی را دادم. مصوبه سران قوا و تائید رهبرانقلاب را هم گرفتم و قانونی شد اما محقق نشد.
کسایی زاده: امروز مردم در فضای مجازی از سه برابر شدن برخی بودجه ها مثل تشکیلات مرحوم آیت الله مصباح، فرهنگستان ادب، سازمان ارتباطات اسلامی، سازمان تبلیغات و غیره گلایه دارند. چون خروجی خاصی ندیدند.

پورمحمدی: مجلس باید پاسخ دهد. چرا باید بودجه بدهد و خروجی آن چیست.

قوی ترین رئیس جمهور هم بیاید به مشکل می خورد
کسایی زاده: اگر شما رئیس جمهور بودید چه کاری می کردید و چه کاری نمی کردید؟
پورمحمدی: (چند دقیقه توی فکر فرو می رود) حرف برای گفتن زیاد است. مشکل جای برزرگتری است. موانع آنقدر زیاد است که قوی ترین افراد هم رئیس جمهور و مدیر شوند مشکل بر می خورند. که همان ساختار اداری و سیاسی است و باید این دیوار ریخته شده و دوباره ساخته شود. این 70درصد مشکلات کشور را اصلاح می کند.

کسایی زاده: طرح خود را جایی مطرح کردید؟
پورمحمدی: بعنوان نمونه روز نخستی که آقای روحانی جلسه تشکیل داد گفتند اگر ایده ای دارید بگوئید. من در آن جلسه گفتم نظام پرداخت یارانه نظام فساد زا و بیهوده ای است. حتی بسیاری از وزرا با حرف من موافق بودند. امروز همه می دانیم که این یارانه ها بلای زیادی بر سرکشور آورده است. وقتی بنزین ارزان باشد ترددهای بیهوده زیادی رخ می دهد.

به انقلاب اداری نیاز داریم
کسایی زاده: برای اجرای دیدگاه شما در ترمیم ساختارهای سیاسی و اداری نیاز به قانونگذاری جدیدی است؟
پورمحمدی: ابتدا باید عزم ملی باشد. و می توان با ایجاد یک انقلاب اداری مشکل را حل کرد. وقتی اداره ای 1000 نیرو نیاز دارد اما با 3000 نیرو کار می کند همین نیروهای اضافی چالش و مزاحمت ایجاد می کنند. همه دولت ها شعار کوچک سازی دادند اما برعمس همه بزرگتر شدند.

کسایی زاده: دیدگاه در مورد هجوم افغان ها به ایران چیست؟
پورمحمدی: عدد 2 میلیون بسیار زیاد است. عدد 5 میلیون افغان وحشتناک است و اگر بیشتر باشد دیگر بحران محسوب می شود. در این حوزه دچار بی برنامه گی و رها شدگی داریم. این افراد حجم بسیار بسیار منابع کشور را مصرف می کنند. و تهدید نسلی هم داریم و حتی مدعی ایرانی بودن دارند. وقتی نظام اداری منسجم نیست برنامه ها روی زمین می ماند.

قضاوت پرونده بابک زنجانی عادلانه نبود
کسایی زاده: واکنش شما نسبت به بخشودگی حکم اعدام بابک زنجانی و احتمال آزادی او و پرداخت بدهی هایش چیست؟
پورمحمدی: در جزئیات پرونده نبودم. اینکه بخش عظیمی از منابع کشور را اجازه دهیم بی انضباط گردش کند خلاف قانون است. مشکل بزرگ آن است که یقه یک نفر را بگیریم و دیگران مصون بمانند. در همین پرونده تصمیم گیرندگان مصون ماندند. اگر این پول دادن خارج از قانون عیب است پس باید تصمیم گیرندگان هم محاکمه شوند. و فقط حلقه ضعیف را مورد قضاوت قرارندهیم. این قضاوت چون در آن مراعات همه جوانب عادلانه نشده این قضاوت تاثیرگذار و مجازات بازدارنده نیست.

کسایی زاده: موافق فیلترینگ هستید؟
پورمحمدی: باید در هر فضایی قاعده گذاری دقیق انجام شود. ما بدون اینکه غذای سالم آماده کنیم نباید مانع غذا خوردن دیگران شویم. این بحث ها 15 سال قبل مطرح شد که گفتیم پیام رسان قدرتمند ایجاد کنیم حتی با مشارکت کشورهای خارجی تا بتواند جایگزین شود. مردم که مجرم نیستند. باید معبر درستی ایجاد کنیم.

کسایی زاده: حضرتعالی وزیردادگستری دولت قبل بودید و یکی از وظایف شما موضوع مبارزه با قاچاق و احتکار تحت سازمان تعزیرات حکومتی بود. چرا موفق نشدید؟
پورمحمدی: حل مشکلات کشور با برخورد قضایی حل نمی شود. تنها کاری که کردم یک میلیون پرونده را به 500 هزار پرونده کاهش دادم. گشت تعزیرات با خودرو همراه با قاضی ایجاد کردیم و همین تاثیرگذار بود. روی قانون مبارزه با قاچاق و آیین نامه ها هم کار زیادی کردیم. بخش زیادی از دلایل قاچاق تحریم هاست. این آمارها هم اشتباه است. بسیاری از کالاهای قاچاق از مراجع رسمی وارد می شود و اقلام ضروری مردم است که به دلیل دور زدن تحریم هاست. مثلا فروختن خودروها توسط خودروسازهای بزرگ ایرانی یکی از پرونده های بزرگ بود که چشم پوشی کردیم.